DSÖ, maymun çiçeği yani Mpox salgını nedeniyle ‘küresel acil durum’ ilan etti. 2022’ye kadar yalnızca Afrika’da görülen 2022 Mayıs ayından itibaren, başta Avrupa ve ABD olmak üzere tüm dünyada yayılan hastalık ölüme de neden olabiliyor. Verilere göre, 2024 Ocak’tan itibaren şu ana kadar 15 binin üzerinde kişi hastalandı, 537 kişi hayatını kaybetti. İşte uzmanından maymun çiçeğinin, bulaş, belirti ve salgın boyutları:
ÇİZİKLERDEN BİLE GİRİYOR
Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Nuriye Taşdelen Fışgın:
Virüs insana, infekte hayvan, infekte insan veya virüsle kirlenmiş cansız maddeler (giysiler, havlu, çarşaf vb.) ile yakın temas sonucunda bulaşabilir. Kişi sağlıklı bile olsa virüs yine de ciltteki gözle görülemeyecek çatlaklar/çizikler, mukozalar (ağız, burun, göz) veya solunum sistemi aracılığıyla vücuda girebilmektedir.
İnfekte hayvandan insanlara bulaşma ısırık, tırmalama, hayvanın kan ve vücut sıvılarıyla veya etiyle temas, şeklinde gerçekleşebilmekte.
Hem cinsel temasla hem de ev içindeki yakın temasla bulaşma olduğu da kayıtlara geçti.
Son salgında çocuklarda ve kadınlarda da hastalığın görüldüğü bildirildi.
Mpox hastalığının belirti ve bulgularının belirgin olması, yakın ve uzun süreli temasla bulaşması, kolay değişime uğramaması, Kovid-19’daki gibi yeni varyantların çıkmaması gibi faktörler değerlendirildiğinde, Kovid-19 gibi bir pandemiye yol açması pek beklenmemekteydi. Ancak şu anda devam etmekte olan 2024 salgınında tüm grupların etkilenmesi, daha hızlı yayılması ve daha yüksek oranda ölüm görülmesi nedenleriyle kaygılar artmıştır.
BU BELİRTİLERE DİKKAT!
Hastalık ateş, baş ağrısı, yorgunluk, yaygın vücut ağrıları, lenf bezlerinde şişlik ve cilt lezyonlarına (döküntülere) neden olabilmektedir. Şikayetler virüsle temas ettikten sonra ortalama 6-13 gün sonra ortaya çıkar.
Hastalığı ilk 5 gününde ateş, şiddetli baş ağrısı, lenf bezlerinde şişme, sırt ağrısı ve aşırı halsizlik görülür.
Ciltteki döküntüler ateş başladıktan sonra 1-3 gün içinde ortaya çıkar; gövdeden çok yüzde, kollarda ve bacaklarda görülür.
AŞISI VAR
Mpox hastalığı için yaygın kullanılan bir ilaç olmadığını söyleyen Prof. Dr. Fışgın, hastalıktan korunmanın yollarını ise şöyle anlattı: “Hasta kişilerin tanımlanması, izolasyonu ve temaslılarının belirlenmesi önemlidir. Hasta kişilerle veya kullandığı eşyalarla temas edecek sağlık çalışanları ve ev halkının eldiven ve maske olmak üzere uygun kişisel koruyucu malzemeleri kullanması önerilmektedir. Hastalık açısından riski bulunanlar, tanımlanarak aşılanmalıdır. ABD’de Mpox hastalığı için kullanılmak üzere 2019 yılında FDA tarafından onaylanmış aşı bulunmaktadır.”
DÜNYADA KOLERA VAKALARI ARTIYOR
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 2024’ün başından bu yana 300 binden fazla insanın kolera hastalığına yakalandığını, 2300’den fazlasının ise hayatını kaybettiğini duyurdu. DSÖ, aşı tedarikinin eksikliğine dikkat çekerek, üretimin artırılması çağrısında bulundu. DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhonam Ghebreyesus açıklamasında, “1 Ocak 2024’ten 28 Temmuz 2024’e kadar, beş DSÖ bölgesindeki 26 ülkeden toplam 307 bin 433 kolera vakası ve 2326 ölüm bildirilmiş olup, en yüksek rakamlar Doğu Akdeniz Bölgesi’nde kaydedilmiş, bunu Afrika Bölgesi, Güneydoğu Asya Bölgesi, Amerika Bölgesi ve Avrupa Bölgesi izlemiştir. Bu süre zarfında Batı Pasifik Bölgesi’nde herhangi bir salgın rapor edilmemiştir. DSÖ, koleranın küresel olarak yeniden canlanmasını Ocak 2023’te DSÖ’deki acil durumlar için en yüksek dahili seviye olan 3. derece acil durum olarak sınıflandırmıştır” ifadelerini kullandı. DHA
DSÖ: VİRÜS ESKİSİNDEN DAHA HIZLI YAYILIYOR
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Sözcüsü Margaret Harris, maymun çiçeği virüsünün (mpox) eskisinden daha hızlı yayıldığını ve yüksek ölüm oranına sahip olduğunu bildirdi. Harris, Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisinin haftalık basın toplantısında değerlendirmelerde bulundu. “Maymun çiçeği virüsü eskisinden daha hızlı yayılıyor ve yüksek ölüm oranına sahip” ifadesini kullanan Harris, bunun özellikle bağışıklık sistemi zayıf olanlar ve çocuklar için daha tehlikeli olduğunu belirtti. Harris, maymun çiçeği için şu anda belirli bir tedavinin olmadığını ancak destekleyici tedavilerin bu virüse yakalanan hastalar için kullanıldığını kaydetti. Maymun çiçeği vakalarının temas yoluyla yayıldığını dile getiren Harris, daha fazla yayılmayı önlemek için hasta kişilerin temaslarına dikkat etmesi çağrısında bulundu. Geçtiğimiz günlerde maymun çiçeği virüsü (mpox) nedeniyle tüm dünyada acil durum ilan eden Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) virüse karşı birlikte hareket etme çağrısı da yaptı. Afrika bölgesi dışındaki ilk maymun çiçeği virüsü vakasının Avrupa ülkesi İsveç’te tespit edilmesinin ardından, DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, tüm ülkelere gözetimi artırma, veri paylaşma ve bulaşmayı daha iyi anlamak için çalışma çağrısında bulundu. Ghebreyesus, ülkeleri, aşı gibi araçları paylaşmaya ve önceki uluslararası öneme sahip halk sağlığı acil durumlarından alınan dersleri mevcut salgını ele alırken de uygulamaya davet etti. Öte yandan, Pakistan’da da 3 kişide maymun çiçeği virüsü tespit edildiği bildirildi. DIŞ HABERLER
